กรมทรัพย์สินทางปัญญา กระทรวงพาณิชย์ จัดเสวนา “CopyRight on The Beat” ขึ้นเมื่อวันเสาร์ที่ 7 กันยายน 2562 เพื่อเป็นเวทีในการสร้างความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับการบริหารจัดการลิขสิทธิ์บีท เพลงและการต่อยอดในเชิงพาณิชย์

โดยงานนี้ได้วิทยากรร่วมถ่ายทอดความรู้และแลกเปลี่ยนแนวคิดเกี่ยวกับการสร้างผลงานบีทเพลง มาต่อยอดสู่การหารายได้จากงานลิขสิทธิ์ นำโดย เกริก ชาญกว้าง-NINO โปรดิวเซอร์แห่งค่าย YUPP, วิภัทร คันธารัตนกุล-DeejayB โปรดิวเซอร์ยอดฝีมือและดีเจแห่ง Bangkok Invaders, เดชาธร บำรุงเมือง-hockhacker ผู้เขียนเองในฐานะหนึ่งในทีมงานเบื้องหลังของ RAP IS NOW ก็ได้ไปร่วมในงานนี้ด้วย ร่วมด้วยคุณกิตติเพชร ภิงคารวัฒน์ หัวหน้าฝ่ายพันธมิตรธุรกิจของ YouTube ประเทศไทย และผู้ดำเนินรายการที่มาแรงในวงการชั่วโมงนี้ DJ Pani จาก Cutz Radio by NVSC

นายทศพล ทังสุบุตร อธิบดีกรมทรัพย์สินทางปัญญา เปิดเผยว่ากรมทรัพย์สินทางปัญญา ร่วมกับ คณะอนุกรรมการพัฒนาองค์ความรู้ด้านลิขสิทธิ์ จัดงานเสวนา CopyRight on The Beat เพื่อเป็นเวทีในการสร้างความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับการบริหารจัดการลิขสิทธิ์และการต่อยอดในเชิงพาณิชย์ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในยุคดิจิทัลที่มีช่องทางให้สามารถเผยแพร่งานลิขสิทธิ์ได้หลากหลายและง่ายยิ่งขึ้น จึงเป็นโอกาสดีที่ผู้สร้างสรรค์ผลงานเพลงรุ่นใหม่ๆ จะได้ศึกษาแนวทางความสำเร็จ และเห็นถึงความสำคัญของประโยชน์จากทรัพย์สินทางปัญญา”

งานนี้เปิดให้เข้าชมฟรี และมีผู้สนใจลงทะเบียนเต็มจำนวนตั้งแต่วันแรกๆ ที่เปิดรับ โดยในงานแบ่งช่วงของหัวข้อเป็น 2 ประเด็นใหญ่ๆ คือ แนวทางและแรงบันดาลใจในการสร้างผลงานบีทเพลงฮิปฮอป กับ เรื่องของลิขสิทธิ์และข้อจำกัดการใช้งานบีทผ่านช่องทางออนไลน์อย่าง YouTube ซึ่งเราจะมาสรุปเนื้อหามาให้อ่านกันในที่นี้เลย

แนวทางการสร้างผลงานบีทเพลงฮิปฮอป จากโปรดิวเซอร์เพลงฮิปฮอประดับท็อปของวงการอย่าง NINO และ DeejayB ทั้งสองได้กล่าวถึงขั้นตอนในการสร้างผลงานบีท และการร่วมงานกับศิลปินหลายๆ คนที่มีความยากง่ายต่างกันไป ซึ่งก็ได้ข้อแนะนำและเกร็ดความรู้จากทั้งคู่มาดังนี้

• สามารถทำบีทขึ้นด้วยโปรแกรมสำเร็จรูปโดยไม่ต้องยึดกับหลักทางดนตรีมากนัก
• ในเพลงที่ประสบความสำเร็จมักใช้ความรู้สึกชอบเป็นหลัก
• โปรดิวเซอร์ต้องสามารถให้คำแนะนำ หรือไกด์ท่อนร้องให้กับแร็พเปอร์ได้ด้วย
• หากต้องการเสียงจริง ก็จะมีการใช้นักดนตรีมาเล่นเครื่องดนตรีจริงผสมด้วย

สำหรับเรื่องของลิขสิทธิ์เพลงและการเผยแพร่เพลงผ่านช่องทางออนไลน์อย่าง YouTube ส่วนนี้จะเป็นส่วนที่ผู้เขียน hockhacker ได้มีส่วนให้ข้อมูลเกี่ยวกับการดูแลเผยแพร่เพลงของแร็พเปอร์ ร่วมกับคุณกิตติเพชร จาก YouTube มีเนื้อหาที่น่าสนใจดังนี้

• การทำเพลง cover และการทำ mixtape เพลงฮิปฮอป นับเป็นการโปรโมทตัวเองแบบหนึ่ง ซึ่งหากมีการนำเนื้อร้องหรือดนตรีที่มีลิขสิทธิ์คุ้มครองอยู่ก็จะไม่สามารถเปิดหารายได้จากวิดีโอนั้นได้
• การลงบีทขายมักมีการเขียนกำกับว่า FREE ในชื่อวิดีโอ แต่ควรอ่านรายละเอียดและติดต่อผู้ทำบีทให้เรียบร้อยว่า คำว่า FREE นั้นมีขอบเขตการใช้งานแค่ไหน
• การนำบีท FREE มาทำเพลง มักติดปัญหาเรื่องลิขสิทธิ์บีทที่ไปซ้ำกับผู้อื่น เนื่องจากอาจมีผู้ซื้อบีทเหมือนกับเราจากทั่วโลก
• YouTube เป็นแพลตฟอร์มให้บริการพื้นที่ แต่ไม่นับเป็นจัดจำหน่ายหรือดูแลเรื่องลิขสิทธิ์เผยแพร่เพลง จะมีเพียงการสร้าง Content ID ที่อยู่ในแพลตฟอร์มเท่านั้น

ในด้านของลิขสิทธิ์ก็จะเป็นส่วนของกรมทรัพย์สินทางปัญญาที่มาให้ข้อมูลเพิ่มเติม โดยตามปกติเมื่อผู้สร้างสรรค์ผลงานทำผลงานเสร็จแล้ว ก็มีความคุ้มครองเรื่องลิขสิทธิ์โดยชอบธรรมอยู่แล้ว เพียงแต่หากต้องการการจดแจ้งก็สามารถติดต่อไปที่กรมทรัพย์สินทางปัญญาเพื่อให้ออกเอกสารรับรองได้เช่นกัน ส่วนในลิขสิทธิ์ของเพลงก็จะแบ่งเป็นอีกหลายส่วน คือ งานดนตรีกรรมที่สร้างสรรค์โดยนักแต่งเพลง เมื่อมีการบันทึกและจำหน่ายก็จะต้องจ่ายผลตอบแทนที่เรียกว่าสิทธิทำซ้ำ กับอีกประเภทคือสิทธิเผยแพร่ต่อสาธารณชน หมายถึงหากมีการจัดแสดงเพลงก็ต้องขอลิขสิทธิ์ส่วนงานแผยแพร่ดนตรีกรรม หากเป็นการเปิดเพลงเฉยๆ ก็นับเป็นลิขสิทธิ์เผยแพร่งานทั้งงานดนตรีกรรม และงานสิ่งบันทึกเสียง